Detail Archief Delft

INLEIDING

 

De statie onder de jezuïeten (1592-1708)

 

Tot in 1572 was Delft trouw aan de koning van Spanje in diens conflict met opstandelingen onder leiding van Prins Willem van Oranje in de Nederlandse gewesten. Net als elders in het rijk van de Spaanse koning Philips II was de katholieke religie de enig toegestane. Op 27 juli koos de stad echter de zijde der opstandelingen en nam de gereformeerde religie de positie in van de katholieke. In de dagen voorafgaande aan de overgang waren de meeste mannelijke kloosterlingen al uit Delft gevlucht. De kloosters werden gesloten en de kerkgebouwen werden bestemd voor de gereformeerde eredienst.

 

Vanaf begin augustus 1572 werden niet-gereformeerde godsdienstoefeningen slechts oogluikend toegestaan. In 1592 konden jezuïeten min of meer ondergronds een statie vestigen aan de Oude Langendijk, met de ingang in de Molenpoort. Deze statie was de bakermat voor de latere Sint-Jozefparochie, die in 1971 opging in de Maria van Jesseparochie. Aan het einde van de zestiende eeuw waren katholieke geestelijken, jezuïeten en wereldheren, ook aktief op het Bagijnhof. De pastoors van de St. Hippolytuskerk en de St.-Ursulakerk aldaar gingen in de loop van de zeventiende eeuw mee met het jansenisme, een stroming die bij een kleiner aantal katholieken populair was. Een gevolg hiervan was dat het aantal kerkgangers van de gemeente aan de Oude Langendijk (“Achter het Marktveld”) gestaag toenam. De relatie tussen jansenisten (later: oud-katholieken) en jezuïeten was slecht. In december 1708 verdreef het stadsbestuur de jezuïeten uit Delft. Dit gebeurde in het kader van een besluit van de Staten van Holland, waarbij alle leden van deze orde uit het gewest werden verbannen. Dit betekende in de praktijk niet dat de jezuïeten uit de stad verdwenen; er bleef tot ver in de achttiende eeuw minstens één pater in de stad, maar nu ècht ondergronds.

 

 

De afsplitsing van de St.-Hippolytuskerk

 

In januari 1709 namen de franciscanen (minderbroeders) met toestemming van het stadsbestuur de statie over. Het toen al te kleine kerkje mocht pas in 1733 onder pastoor Van Luyck worden vergroot. Volgens onderzoek van J. Rogier naar het aantal te Delft gedoopte kinderen in de 18de eeuw blijkt dat in 1709 de Minderbroeders 90 kinderen doopten, de wereldheren op het Bagijnhof 21 (gezamenlijk 18%) en de niet-katholieke kerken 498 (82%). In 1795 waren de verhoudingen nogal gewijzigd: In de niet-katholieke kerken werden 247 kinderen gedoopt (62%), terwijl de Minderbroeders 165 kinderen doopten, en de Bagijnhofpriesters één (samen 38%).

 

Met de komst van de Fransen in 1795 kregen de katholieke en andere niet-gereformeerde gemeenten dezelfde rechten als de gereformeerde. Deze nieuwe situatie bood het kerkbestuur de mogelijkheid voor een oplossing voor het grote ruimteprobleem van de kerk. Deze was immers nog steeds gehuisvest binnen de muren van (oorspronkelijk) een woonhuis. Toen de hiertoe benoemde commissie er niet in slaagde de Oude of de Nieuwe Kerk voor de katholieken te verwerven, kocht hij in 1796 een gebouw aan de Brabantse Turfmarkt (het huidige nummer 78a), dat als kerkgebouw werd  ingericht. Bovendien benaderde men de Aartspriester met het verzoek om een pastoor voor de nieuwe kerk. Hiertoe werd de wereldheer H.J. van Boxselt benoemd. De commissie, eigenlijk alleen benoemd om het ruimteprobleem op te lossen, had zo een nieuwe kerk gesticht, en fungeerde feitelijk als kerkbestuur. De nieuwe kerk, gewijd aan de H. Hippolytus, is dus nooit een bijkerk geweest van de kerk aan de Oude Langendijk. De notulen van de commissie bevinden zich dan ook in het archief van de Sint-Hippolytusparochie. De werkzaamheden van de commissie leidden tot tweedracht binnen de katholieke gemeenschap. De moeilijkheden spitsten zich toe op het feit van de financiële gevolgen van de afsplitsing, de organisatie van de armenzorg, de onmiddellijke verzelfstandiging van de nieuwe kerk en het feit dat de Minderbroeders hierin geen partij waren. Pas op 2 maart 1800 werden de problemen definitief opgelost met de benoeming van twee kerkbesturen en één armbe­stuur.

 

 

Kerkgebouw

 

In 1815, na opheffing van het verbod om openbare godsdienstoefeningen met klokgelui aan te kondigen, werd een klokkentoren gebouwd; het kerkgebouw was nu echt als zodanig herkenbaar. Maar ondanks de afsplitsing van de Sint-Hippolytusparochie bleef de kerk in de Molenpoort te klein. Daarom ondernam het kerkbestuur vanaf 1819 stappen om een nieuwe, grotere kerk te bouwen. Het zou echter nog tot 1834 duren voordat de rijksoverheid machtiging gaf om het bestaande kerkgebouw te vergroten. De nieuwbouw naar een ontwerp van architect P. Adams werd voltooid in 1837 en gewijd door mgr. Ludovicus, bisschop van Curium. De hoofdingang van de kerk bevond zich aan de Oude Langendijk. Pas in die tijd, de jaren 1835-1840, werd de kerk in archiefstukken aangeduid met de naam van een patroonheilige, de H. Jozef, patroon van de franciscanerorde.

 

De kerk uit 1837 bleek niet doelmatig, te klein en slecht van kwaliteit. Daarom werd onder pastoor Wilhelmus Strik op zondag 11 juni 1871 een inzamelingsaktie gestart voor de bouw van een nieuwe kerk. In juni 1874 werd de bisschoppelijke machtiging voor de bouw verleend. Ontwerper was architect E.J. Margry, een leerling van P.J.H. Cuijpers. Op 26 juni 1877 werd het eerste bouwgedeelte ingezegend. Na afbraak van de oude kerk werd de nieuwbouw voltooid. Op 23 augustus 1882 werd de nieuwe kerk door de bisschop van Haarlem ingewijd. In de volksmond werd het gebouw omgedoopt tot Burgwalkerk, naar de nieuwe plaats van de ingang.

 

 

Bijkerk (H.H. Nicolaas en Gezellenkerk)

 

De uitbreiding van de stad gaf in het begin van de twintigste eeuw aanleiding voor de bouw van een bijkerk. De bisschoppelijke machtiging hiervoor kreeg het kerkbestuur in 1905. Architect J. van Gils won de uitgeschreven prijsvraag voor een bouwontwerp, er werden enige panden in de Pootstraat aangekocht, gesloopt en uiteindelijk werd met de bouw aan de Raamstraat begonnen. De bouw kwam gereed in 1910; de wijding was op 6 juni van dat jaar. De verheffing van de bijkerk tot parochiekerk gewijd aan de H.H. Nicolaas en Gezellen volgde in 1922.

 

 

Kerkbestuur

 

Na het herstel van de kerkelijke hiërarchie in Nederland in 1853 werden de beide Rooms-Katholieke gemeenten in Delft, Sint-Jozef en Sint-Hippolytus, tot parochie verheven. Pastoor Wennekers van de Sint-Jozefparochie werd de eerste deken van Delft. Na zijn dood in 1854 ging dit ambt over op de pastoor van de St.-Hippolytusparochie, die inmiddels aan de Voorstraat was gesitueerd. De Delftse parochies ressorteerden tot 1956 onder het Bisdom Haarlem, en vanaf dat jaar onder het nieuw gevormde Bisdom Rotterdam.

 

In de statie aan de Oude Langendijk functioneerde rond 1700 een college van kerk- en armmeesters De neerslag van hun aktiviteiten tot 1800 bevindt zich in het archief van de elkaar opvolgende instellingen op het gebied van de R.K. armen-, wezen- en bejaardenzorg te Delft, sedert 1978 de Kerkelijke Stichting "Stalpaert van der Wiele". In 1800, bij de definitieve verzelfstandiging van de parochie aan de Brabantsche Turfmarkt (de latere Sint-Hippolytusparochie), kregen beide parochies een college van kerkmeesters. Vanaf dat jaar zorgde één college van armmeesters voor de Delftse behoeftige katholieken.

 

In 1854 werden bij algemeen reglement kerkbesturen in het bisdom Haarlem opgericht (zie inv.nr. 117). Het kerkbestuur bestond uit een voor­zitter (de pastoor), een secretaris, een penningmeester en één of meer leden. Om de vier jaar trad de helft van de kerkmeesters af. Een aftre­dend lid was terstond herkiesbaar. De overgebleven leden droegen twee nieuwe kandidaten voor het kerkmeesterambt aan de bisschop voor. De werkzaamheden van het kerkbestuur bestaan uit de zorg voor en het beheer van de kerkelijke goederen en de parochiële scholen. In het archief is niets gebleken van een aparte commissie van het kerkbestuur, die met schoolbestuurszaken belast zou zijn.

 

 

Scholen

 

In een gecombineerde vergadering van de kerkbesturen van de twee Delftse parochies op 26 augustus 1872 werd een commissie geïnstalleerd met het doel om het katholieke onderwijs in Delft te regelen. Maar pas in 1876 werd het Interparochiaal Schoolbestuur gesticht voor het bestuur van de Delftse katholieke scholen. Dit heeft gefunctioneerd tot 1933 onder verantwoordingsplicht aan beide kerkbesturen. Op 18 juli 1932 hechtte het Kerkbestuur zijn goedkeuring aan het voorstel van de deken om uit overweging van bezuiniging de administratie van de scholen in eigen beheer te nemen. In januari 1933 werd overgegaan tot een verdeling van de goederen van het Interparochiaal Schoolbestuur, waarbij problemen ontstonden tussen de beide kerkbesturen. Het Kerkbestuur benoemde voor de scholen binnen de parochie het R.K. Schoolbestuur van de Parochie van de Heilige Jozef (in 1959 vervangen door de "Stichting Schoolbestuur van de Parochie van de Heilige Jozef"). Interparochiaal bleven de bewaarscholen en de B.L.O.-school. De ontstane financiële moeilijkheden na de splitsing van 1933 werden in 1939 bijgelegd door de stichting van de Maatschap "R.K. Pariochiale Scholen". Door beide kerkbesturen werden enige panden in deze maatschap ondergebracht, naast de in gezamenlijk beheer staande bewaarscholen en de B.L.O.-school. In 1951 werd deze maatschap opgeheven, waarna wederom een verdeling van de goederen volgde. Interparochiaal bleef de B.L.O.-school. Per 1 januari 1952 richtten de kerkbesturen van de St-Hippolytusparochie en de St.-Jozefparochie de stichting "Interparochiaal Schoolbestuur" op. Alle Delftse parochies waren in het stichtingsbestuur vertegenwoordigd. Beide kerkbesturen brachten, naast de B.L.O.-school, een school in deze stichting onder.

 

 

Armenzorg

 

Na 1800 werden de gezamenlijke Delftse katholieke behoeftigen ondersteund door een college van armbezorgers (zie ook bij Archief en inventarisatie). Dit college bestuurde tevens twee tehuizen voor wezen en bejaarden. In 1856 werden de reglementen van de armmeesters aangepast  in verband met de onderwerping aan het bisschoppelijk gezag. De nieuwe naam van dit boven-parochiële college was R.K. Parochiaal Armbestuur van Delft. De taken van deze instelling, bleven tot 1932 hetzelfde. In dat jaar kregen de afzonderlijke parochies weer een parochieel armbestuur (zie het volgende hoofdstuk). Het R.K. Parochiaal Armbestuur verloor de toevoeging Parochiaal en beperkte zijn aktiviteiten tot het besturen van de wees- en bejaardenhuizen.

 

 

Diverse parochiële instellingen:

 

Van de overige parochiële instellingen is weinig archiefmateriaal bewaard; van R.K. Gemengd Koor “Deo Sacrum”, bijvoorbeeld maar twaalf centimeter. Dit koor werd in 1723 opgericht. In 1866 werd het op last van de bisschop van Haarlem van een gemengd koor omgevormd tot mannenkoor. Vandaar ook de jubileumjaren 1966 en 1973 in inv. nr . Het Collectanten-college "Laus Deo" is opgericht in 1832. Het archief omvat slechts enkele stukken. In 1932 werd het Parochieel Armbestuur opgericht  om behoeftige parochianen te ondersteunen. Maar er waren meer groeperingen die zich binnen de parochie bezighielden met liefdadigheid, met name de St.-Vincentiusvereniging en de St.-Elisabethvereniging (Van de archieven van deze verenigingen zijn aparte inventarissen). Tevens was er na de oorlog binnen de parochie een maatschappelijk werkster actief. Kort na 1950 werd ter coördinering van het liefdadigheidswerk het Parochieel Sociaal Charitatief Centrum opgericht. Vanaf 1967 heeft in de parochie een Parochieraad gefunctioneerd. In tegenstelling tot het Kerkbestuur betrof het hierbij een door de parochianen gekozen orgaan. In de diverse Delftse parochies werden deze raden ingesteld in 1967 als adviserende organen voor vooral de geestelijkheid. De raad zag zich als een vertegenwoordigend lichaam van de parochianen en zijn belangrijkste taak bestond uit het versterken van de band tussen parochianen en parochie. Men kwam nadrukkelijk niet op het terrein van het Kerkbestuur, waarvan de taken vooral lagen op het gebied van materiële zaken.

 

De archieven van instellingen wier aktiviteiten niet strikt aan de parochie gebonden waren, staan beschreven onder het hoofdstuk Gedeponeerde archieven.

 

 

Opheffing van de parochie

 

Na de Tweede Wereldoorlog liepen de aantallen parochianen van de binnenstadsparochies (St-Jozefkerk en de St.-Hippolytuskerk) terug, vooral door de ontvolking van de binnenstad en de groeiende aantallen mensen die de kerk de rug toekeerden. In de jaren zestig van deze eeuw besloot het bisdom dat het aantal parochianen te klein werd om twee binnenstadsparochies te handhaven. Eén van beide kerken moest worden gesloten, en het overblijvende gebouw zou onderdak bieden aan één binnenstadsparochie. Na een lange discussie werd het lot van de St.-Hippolytuskerk bezegeld; op 2 januari 1971 gingen zijn deuren voor de laatste keer open. De Burgwalkerk werd het kerkgebouw van de nieuwe Maria van Jesseparochie.

 

 

Archief en inventarisatie

 

De in deze inventaris beschreven stukken beslaan de periode 1677-1970. Vanaf 1677 zijn (met hiaten) de doop-, trouw- en overlijdensregisters aanwezig, opgemaakt onder de jezuïeten. Deze registers zijn bovendien de enige stukken van de Delftse statie die overgeleverd uit de Jezuïtische periode. Het merendeel der stukken in deze inventaris dateert van na 1800; de pastoors vormden of bewaarden in de achttiende eeuw weinig archief en de stukken van de kerkmeesters daterend van vóór de splitsing van het college van kerk- en armmeesters zijn beschreven in de Inventaris van het archief van de elkaar opvolgende instellingen op het gebied van de R.K. armen-, wezen- en bejaardenzorg te Delft, sedert 1978 de Kerkelijke Stichting "Stalpaert van der Wiele", [1680]-1975. Het eindjaar 1970 hangt samen met de opheffing van de St.-Jozefparochie als zodanig. In 1971 is het gedeelte van het archief van de parochie, zoals beschreven staat in de inventaris van fr. Dalm. van Heel (1940; zie inv.nr. 113) overgedragen aan het Gemeentearchief van Delft. In 1981 is na een bezoek van de inventarisator M. Zonneveld aan de pastoor van de Maria van Jessekerk nog een gedeelte overgebracht, dat hoofdzakelijk de periode van na de laatste inventarisatie omvatte. In dat jaar voltooide M. Zonneveld in het kader van zijn opleiding aan de Rijks Archiefschool de archiefinventaris. Maar omdat ook in latere jaren zowel door de parochie (voor het laatst in september 1998) als door particulieren (zoals Dr. G.J.M. Noordhuizen) stukken zijn aangereikt, werd een herziening noodzakelijk. Bij deze gelegenheid zijn archieven van diverse parochiële instellingen, verenigingen en commissies aan het archief toegevoegd. Er werden ook documenten verwijderd; zo gingen vernietigbare stukken terug naar de Maria van Jesseparochie en zijn er (met toestemming van de bewaargever) stukken van het parochiearchief van de H. Nicolaas te Amsterdam overgedragen aan het Gemeentearchief Amsterdam Het hele archief beslaat na de inventarisatie 9,75 m.
LITERATUURLIJST:

 

Fr. M.L. O.F.M., Sint-Jozefskerk te Delft (1928)

 

F. van Hoek S.J., ‘De Jezuïetenstatie te Delft, 1592-1709-1771’, Bijdragen voor de Geschiedenis van het Bisdom Haarlem 60 (1948) 407-444

 

Jan Rogier, ‘De betekenis van de terugkeer van de Minderbroeders te Delft in 1709’, Archief voor de Geschiedenis van de Katholieke Kerk in Nederland 2 (1960) 169-203

 

E. Lutz, Een kerk van honderd jaar. Gedenkschrift bij gelegenheid van het honderd-jarig bestaan van de Burgwalkerk te Delft (Delft, 1982)

 

J.Y.H.A. Jacobs, ‘Katholiek leven binnen Delft, 1650-1813’, De Stad Delft, Cultuur en Maatschappij van 1667 tot 1813 (Delft, 1982) 78-82

 

BIJLAGE I  Lijsten van pastoors en kapelaans

 

Pastoors

 

C. de Vroom             1709-1711

W. Molemans           1711-1730

S. van Luyck            1730-1746

G. Beaufort               1746-1785

A. Vlaming               1786-1796

W. Steen                   1796-1802

J.P. Willems              1802-1805

P. Schuuren              1805-1808

J.B. Kennis               1808-1816

P.J. Wennekers                                                                                                              1816-1854

J.W. Verschure                                                                                                              1854-1856

A.N. van Meurs        1856-1869

W. Strik                    1869-1886

L. van Berkel            1886-1890

D. Broekman            1890-1895

G. Melis                    1895-1905

P. van Kessel            1905-1929

P. Hase                     1929-1934

G. Vrijmoed              1934-1946

C. Hentzen                1946-1955

E. van der Helm        1955-1964

T. Noteboom            1964-1969

N. Prinsenberg          1969-1977

 

 

Kapelaans

 

 

S. van Luyck            1709-1730

E. Bosch                   1730-1741

G. Beaufort               1741-1746

J. Collaerts                1746-1784

(Vanaf 1766 twee kapelaans)

J. Hendriks               1766-1768

A. Vlaming               1769-1785

G. Schoenmakers      1784-1795

W. Steen                   1785-1796

P. Schuuren              1795-1805

J. Narinx                   1796-1808

Drie kapelaans

L. Willems                1803-180?

D. Freijns                  1804-1809

J.B. Kennis               1805-1808

T. Veugen                 1805-1810

P.J. Wennekers                                                                                                              1809-1810

T.A. Haefkens          1810-1817

A. Oldenkott             1816-1823

J. Weenink                1817-1819

J.A. Winders             1819-1840

W. Reichwein           1823-1842

C. Knurkes               1838-1843

G. Sackers                1840-1840

A. Schaap                 1842-1849

A. Balthazar              1843-1853

L. van Ingen             1847-1849

C.J. Lambertz           1849-1854

J. de Bie                    1849-1854

T. Bouten                  1853-1861

N.A.A. Aussems       1854-1866

J.M. Derks                1855-1865

W.C. de Keyzer        1861-1864

B. Bisschop              1864-1866

T. van Berlo              1865-1871

J.P.H. Hamer            1866-1866

J.M.A. Eijcken          1866-1871

R. Verniel                 1866-1868

J.P.H. Vogel              1866-1866

A.C. Meijer               1868-1871

M.H. Gerritsen          1868-1869

R. Reijnard               1869-1871

L. van Berkel            1871-1878

B. van Zuijlen           1871-1883

J. Schlotmann           1871-1874

R. Reijnard               1874-1879

H. Ruijten                 1878-1892

G. van den Bergh      1879-1897

T. Sanders                 1883-1892

(Vanaf 1885 vier kapelaans)

A. van Os                 1885-1896

D. den Bekker          1890-1894

B.G. Schuurs            1890-1900

E. de Graaf               1890-1908

A. Weimar                1892-1906

H. Arts                      1894-1896

X. le Roux                1894-1910

L. Ellerbeck              1896-1904

(Vanaf 1900 vijf kapelaans)

M. Looyaard             1900-1902

F. Koevoet                1902-1904

T. van Eekeren                                                                                                              1904-1918

E. Willemse              1904-1914

E. van der Drift                                                                                                              1907-1916

J. van den Donk       1908-1918

R. Terstappen           1911-1917

T. van Rooijen          1914-1926

(Vanaf 1910 vier kapelaans)

E. van Scheijndel      1917-1928

R. Dekkers                1918-1925

T. Potten                   1918-1929

F. van der Vlugt        1925-1928

E. Zantvoort              1926-1931

D. Vergeer                1928-1935

D. Goldenberg          1928-1929

H. Brandsma             1929-1935

A. van der Berg                                                                                                             1929-1934

C. Franken                1931-1937

E. Kraayvanger                                                                                                              1931-1947

F. van Riet                1934-1936

M. Jorna                   1935-1945

R. Buschman            1935-1938

H. Kok                      1936-1941

W. ten Brink             1937-1947

P. Hulsebosch           1938-1959

C. Tijnagel                1941-1944

L. Versteeg               1941-1947

E. Commandeur        1944-1952

E. Trienekens            1945-1949

A. Ophem                 1947-1954

F. Huissen                 1949-1958

E. Bannier                 1952-1958

M. Blom                   1954-1963

G. Engering               1958-1961

W. de Goede             1958-1961

H. Frank                   1959-1960

R. Duijnstee              1960-1965

N. van Elk                1961-1967

F. Laurant                 1961-1969

B. Selhorst                1963-1967

A. Castelein              1965-1966

B. Pijpers                  1966-1967

R. Pollman                1967-?

L. van Gendt             1967-1969

P. Kraan                    1967-1967

R. Andela                 1967-1967

J. Brouwer                1967-1970

G. Kamsma               1969-1977

 

BIJLAGE II     Lijst van materiaal dat bewaard wordt bij de afdeling Beeld en Geluid van het Gemeentearchief

 

Formaat                                                                                                                      Omschrijving

 

Portretten

B                                                                                                                   Adrianus VI, paus ets

B 3 ´                                                                                               Aussems, N.A.A., pater, foto's

B                                                                                                           Bisschop, J.P., pater, foto's

B                                                                                                           Bergh, P.J. v.d., pater, foto

B                                                                                                            Berlo, Th. van, pater, foto

B                                                                                                         Broekman, G., pastoor, foto

B                                                                                                          Dekkers, J.F.M., pater, foto

B                                                                                                            Etten, N.J. van, pater, foto

B 2 ´                                                                                                  Eijcken, J.M.A., pater, foto's

B                                         Eijcken, J.M.A., pater, (op glas; bij neg 18´24; kleurenafdr. gemaakt)

B                                                                                                          Gerritsen, M.H., pater, foto

B                                                                                       Kok, ....de, president Deo Sacrum, foto

B                                                                                                                    Lamb, A., pater, foto

C                                                                                                       Looijaard, A.J.M., pater, foto

B                                                                                                     Lijnschoten, S. van, pater, foto

B 2´                                                                                                         Melis, A., pastoor, foto's

B                                                                                                         Meurs, A.N. van, pater, foto

B                                                                                                               Meijer, A.C., pater, foto

B                                                                            Munnikreden, P. van, oud-stadschirurgijn, foto

B                                                           Musius, Corn., overste St.-Agathaklooster, penseel in grijs

B en C 3´                                                       Musius, Corn., overste St- Agathaklooster, gravures

B 2´                                                                                                       Ouwens, P.F., pater, foto's

B                                                                                                             Potter, P.A.H., pater, foto

B                                                                                                            Roijakkers, N., pater, foto

B                                                                                                              Ruijten, B.C., pater, foto

C                                                       Sasbout, Adam, franciscaner monnik, ets (d. J Wirics, 1598)

B                                                                                                           Sanders, H.P.J., pater, foto

B                                                                                                  Scheijndel, W.F. van, pater, foto

B                                                                                                               Schilte, H.C., pater, foto

B                                                                                                             Schuurs, B.G., pater, foto

B                                       Stalpaert van der Wielen, pastoor, gravure (n. D.A. Alberdingk-Thijm)

B                                                                                                                 Strik, W., pastoor, foto

B                                                                      Vermeulen, dr...., stadsdocter en kerkmeester, foto

B                                                                       Vlek, ....., oprichter processie naar Den Briel, foto

B                                                                                                        Vlugt, A. van der, pater, foto

C                                                                                    Vosmeer, Sasbout, aartsbisschop, gravure

B 2´                                                                                                      Weimar, A.P., pater, foto's

B 2´                                                                                                  Zuijlen, C.J. van, pater, foto's

 

 Groepsfoto's

B                     Pastoor J.H.P. van Berkel en de paters B.C. Ruijten, H.A.J. Os, H.P.J. Sanders, P.J. v.d.

                        Berg, foto 1886-1890

B                     Past. A.Melis en paters P.W.Arts, A.P.Weimar en L.G.Leroux, foto ca 1895

P                      Pastoor A. Melis en paters P.J.A. de Graaf, A.P. Weimar, B.G. Schuurs, L.G. Leroux en A.M. Ellerbeek, foto 1899

Formaat                                                                                                                      Omschrijving

P                                    Pastoor A. Melis en 30 paters t.g.v. zijn 25 jarig prie­sterschap, foto 1901

P                                                            Katholieke Muziekvereniging St. Franciscus, foto c. 1950

 

 St.-Jozefkerk

C                                                      Toren kerk aan de Molenpoort, pentekening op cal­quepa­pier

P                                                                             Kerk aan de Oude Langendijk, foto vóór 1878

C                                        Ontwerp kerk aan de Burgwal, foto naar litho 1874, met glasneg. no 1

B 3´                                                                       Achtertuin kerk aan de Burgwal, foto's c. 1900

P                                                                                                 Ingang kerk aan de Burgwal, foto

in album                                                 Gescheurd metselwerk kerk aan de Burgwal, foto's (13´)

C                                                                            Interieur kerk t.g.v. 25-jarig bestaan, foto 1907

C                                                                          Interieur kerk t.g.v. 200-jarig bestaan, foto 1909

C                                           Interieur kerk t.g.v. 25-jarig priesterjub. pas­t. Van Kessel, foto 1912

C 3´                                                                 Interieur kerk bij elektrische verlichting, foto 1916

C                                                Interieur kerk t.g.v. 50 jaar derde orde, afdeling Delft, foto 1922

B                                                                             Interieur kerk na orgelschoonmaak, foto 1925

C 4´                                                        Interieur kerk, foto's met glasnegatieven no 2, 5, 6 en 10

C 3´                                                                                                                Interieur kerk, foto's

D 2´ en P                                                                       Interieur kerk, foto's met één glasnegatief

C                                                                                 Hoogaltaar kerk, foto met glasnegatief no 8

C                                                                                       Altaar kerk, foto met glasnegatief no 12

C 2´                                      Gedeelte van het altaar kerk, foto's met glasnega­tieven nrs 13 en 14

B 6´                                                                                                                  Altaren kerk, foto's

P 2´ en A                                                                                                          Altaren kerk, foto's

glasneg.                                                                Altaar kerk met (door ons gemaakte) afdruk (B)

B                                                                        Preekstoel kerk, foto naar tek. door J.H. Tonnaer

C                                                                                Preekstoel kerk, foto met glasnegatief no 16

P                                                                                                                             Preekstoel kerk

B en P                                                                                                           Offertafel kerk, foto's

C                                                              Herdenkingsraam 1709 kerk, foto met glasnegatief no 4

P 3´ en B                                                                             Gebrandschilderde ramen kerk, foto's

glasneg.           Gebrandschilderde ramen kerk met (door ons gemaak­te) afdrukken; (glasnegatieven         

                                                                                                no 6, 7, 8 en 2´ onge­nummerd) (B)

C                                                                               Doodkapel kerk, foto met glasnegatief no 18

B                                                                                                                  Biechthokje kerk, foto

C                                                                         Kruiswegstatie kerk, foto met glasnegatief no 17

B 14´                                                                                                    Kruiswegstatie kerk, foto's

P 3´                                                                                                           Kerstkribbe kerk, foto's

B 2´                                                             Gescheurd muurwerk bij ramen St.-Jozefwerk, foto's

C                     "Christus door de herders aanbeden", foto naar schilderij door Ant. van IJsendijck,

                                                                                                           1840 met glasnegatief no 15

A 2´                                                                                                                    Idem, fotokaarten

C                                                                               Misgewaad kerk, foto met glasnegatief no 19

C                                        Misgewaad (Kasuifel met humerale) kerk, foto met glasnegatief no 20

P                                                                                                Wijnkelk en hostiebord kerk, foto

 

Nicolaus en Gezellenkerk

 

C                                                                            Eerste steenlegging kerk Raamstraat, foto 1909

Formaat           Omschrijving

C 4´                                                                                              Interieur kerk Raamstraat, foto's

C                     Interieur met pastoor V. Kessel en paters V.d. Drift, V. Eekeren en V.d. Donk, foto

C                                                            Interieur pastorie Raamstraat met pater L.G. Leroux, foto

 

Diverse gebeurtenissen

 

C                            Kerkdienst t.g.v. 25-jarig priesterfeest van pastoor Ph. van Kessel, 1912, foto

B 3´                Derde-Ordekeuken (voor armen in de crisistijd), Vlamingstraat 67, 1937-1938, foto's

in album          Bezoek van pastoor Hentzen aan de klokkengieterij in Aarle-Rixtel, 14 mei 1948,

                                                                                                                                     foto's (23´)

B 4´                                              Optakelen van klokken in de St.-Jozefkerk, 3 juni 1948, foto's

B                                        15-jarig bestaan padvindersgroep St.-Jozefkerk (senioren), 1952, foto

B                                        15-jarig bestaan padvindersgroep St.-Jozefkerk (junioren), 1953, foto

in album                             25-jarig bestaan St.-Rosaschool aan het Oosteinde, 1953, foto's (18´)

B 14´                                                                 Stille omgang St.-Jozefkerk, 1955, juni 19, foto's

B                                                     Zegening van voertuigen vóór de St.-Jozefkerk, c. 1955, foto

B 3´                                                               100 jaar jongelingencongregatie, 5 april 1957, foto's

B                                                        Aandenken aan de bedevaart van Brielle, 2 juli 1867, litho?

A                                                       Gedachtenis aan de bedevaart naar Brielle, ongedat., mapje.

C                     "En het zal worden eene kudde en eenen herder", ingekleurde litho, 1827. (spotprent        

                                                                               t.g.v. het concordaat gesloten op 18 juni 1827)

C                     "Het zeer heilig en zeer eerwaardig geheim consistorie", gravure, 1731. (spotprent)

 

Diverse locaties

 

C                                                                                         Bagijnhofpoort, litho Emrik en Binger.

B                                                                  Karthuisklooster, Engelse gravure. (Buitenwatersloot)

B                                                                               Koningsveld, gravure JSF. (Rotterdamseweg)

B                                     Poortje van het weeshuis Barbaraklooster, paneel in bruin. (Oude Delft)

C                                                 Poort van het hofje Van Overschie, krijttekening. (Bagijne­straat)

C                                                                  Gasthuiskerk, gravure uit Boitet, 1729. (Koornmarkt)

C                                                                    Stadsdoelen, gravure uit Boitet, 1729. (Verwersdijk)

B                                                                                        St.-Rosaschool aan het Oosteinde, foto

P                      Gebrandschilderd raam in de Maria van Jesseschool aan de Maria Duystlaan, foto

 

Aanvulling d.d. 9-12-1982

B                                                                                                           Margij, E.J., architekt, foto

C                                                                                                         Vrijmoed, J.J.A., pater, foto

P 2´                                                   St.-Jozefkerk, exterieur, voor- en achterzijde, foto's c. 1970

P 3´                                                                                     St.-Jozefkerk, interieur, foto's c. 1970

C                                                                                            St.-Jozefkerk, interieur, foto c. 1900

P                                          25-jarige herdenking pater J.J.A. Vrijmoed in Delft, foto 25-10-1939

P 5´                           Uitvaart W.P.J. Brouwer, directeur drukkerij Brouwer, foto's augus­tus 1929

 

Aanvulling prenten uit archief (1998)

opname in hoofdserie (aanvulling):

 

prenten  B Burgwal                                               klok “St. Joseph”, pentekening op calquepapier

prenten C Loon, G. van (variant ha 620)                                           portret Loon, G. van, gravure

Geïllustreerde naamlijst van de Mariacongregatie voor meisjes met een verklaring van de symboliek.

Formaat                                                                                                                      Omschrijving

 

opname in hoofdserie (ter vervanging):

 

8x prenten B Rotterdamseweg, 2, 3, 10-13, 16-17       Koningsveld, gravures door A. Rademaker

prenten B 1572  (ha 445)                                                                 ophangen Musius, C., gravure

 

opname in dubbelen serie:

 

3x prenten C Buitenwatersloot 1, 2, 3                                                 Karthuizerklooster, gravures

prenten C  Haagweg 6                                                                                                                      Uitspanning Reineveld, chromolitho door Bos

prenten C Oude Delft I Prinsenhof 3                                       Prinsenhof, gravure door C. Decker

4x prenten B Rotterdamseweg 9, 14, 15, 20                 Koningsveld, gravures door A. Rademaker

prenten C Verwersdijk 12                                                          De Doelen, chromolitho door Bos

Koningsveld, gravures                                                      5x prenten C Rotterdamseweg 4, 5, 6, 7

prenten C Musius, C (h.a. 439)                                                               portret C.Musius, gravure

prenten D Roos, J (h.a. 453)                                                             portret Joannes Roos, gravure

prenten C Stalpaert v. d. Wiele (ha 458)                            portret Stalpaert van der Wiele, gravure

prenten C Vosmeer, Sasbout (ha 461)                                       portret Vosmeer, Sasbout, gravure

 

opname in aparte serie op archief en oud inv. nr. 725 (niet Delfts):

 

prenten C                  Franciscus Jacobus van Vree, bisschop van Haarlem, litho door A.A. Nunnink

prenten C                        heiligen voorstellingen zoals St. Antonius etc., etsen op één blad geplakt

prenten C                                                                    een kluizenaar tot paus verkooren”, gravure

prenten B                                                                       praalgraf Assisi, staalgravure door Milano

prenten B                                   “Der H. Franziskus erscheinet dem Gregor IX” etc., steengravure

prenten B                                                                                       Sint Antonii di Padova, gravure

 

geretourneerd aan. bruikleengever ( 2x aanwezig):

 

5x prenten B Buitenwatersloot 1 t/m 5                                                Karthuizerklooster, gravures

prenten D Burgwal 2                                                                     St. Jozefkerk, litho door Amand

prenten C Oostsingel 1                                                                Pesthuis, gravure door C. Decker

3x prenten B Rotterdamseweg 5, 6, 8                           Koningsveld, gravures door A. Rademaker

2x prenten C Musius, C (h.a. 444, 450)                                            portretten C.Musius, gravures

prenten D Musius, C (h.a.440)                                                               portret C. Musius, gravure

prenten C Purmerent, S (h.a. 452)                                                      portret S. Purmerent, gravure

prenten D Roos, J (h.a. 453)                                                             portret Joannes Roos, gravure

prenten C Sasbout, A  (h.a. 456)                                                     portret Adam Sasbout, gravure

 

geretourneerd aan bruikleengever (niet relevant materiaal):

 

11 natekeningen naar prenten/tekeningen al in GAD aanwezig, te weten: Bagijnhofpoort, Roscampoort (Achterom), St. Jozefkerk (Oude Langendijk), exterieur en interieur Jezuïtenkerk (Oude Langendijk), Klaeuwshofje (Oranje Plantage), Oude Vrouwenhuis (Papenstraat), Bagijnhof 2x, Hofje van Gratie (Van der Mastenstraat), kaartje Leprooshuis (Haagweg).

Dit zijn pentekeningen op calquepapier of penseeltekeningen in kleuren op gewoon papier.

 

Aanvulling foto’s uit archief (1998)

opname in hoofdserie:

 

Formaat                                                                                                                      Omschrijving

 

album H 13                                                           Burgwal, slechte daken St. Jozefkerk, 12 foto’s

foto B Burgwal                                                                                                                                 velum St. Jozefkerk

8x foto B Christoffel, St.                             St. Christoffel, beeldhouwwerk door H.J. Ettiene, 8 x

foto B Burgwal                                                                                                                                 St. Christoffel, beeldhouwwerk in St. Jozefkerk

foto A                                                                                                            Oosteinde,  lichtdruk

foto B                                                                 portret pater Gonsalves v.d. Bergh, foto (Delfts?)

 

opname in aparte serie op archief en oud inv.nr. 723:

 

foto B                                                                                                       portret L. Alinkhof, foto

foto B                                                                                                 portret P.J. Vroomans, repro

2x foto B                                                                                                    portret J. Hofman, foto

foto B                                                                                                   portret Luigi di Parma, foto

foto B                                                                                                           portret Mart Poel, foto

foto B                                                                                                                portret Zanoli, foto

foto B                                                                                                   portret J. Augustinus, repro

foto P                                                                                           portret Bernardus Klumper, foto

foto B                                                                                                                   onbekend portret

 

geretourneerd aan bruikleengever (niet Delfts en niet relevant voor archief St.-Jozefkerk):

 

3x foto A                                                         orgels Den Haag, Woerden en Amsterdam, repro’s

foto B                                                                                                 torenspits met uurwerk, foto

foto A                                                                                                              stadhuis Veere, foto

foto A                                                                                            portret Odoricus Timmer, repro

 

geretourneerd aan bruikleengever (al aanwezig):

 

2x foto B en 8 x foto C                                                   St. Jozefkerk, in- en exterieurs, 10 foto’s

3x foto A                                                              St. Jozefkerk, in- en exterieurs, 3 foto’s/repro’s

foto B                                                                                              portret Melchior Schilte, repro

foto B                                                                                                             portret W. Strik, foto

foto P                                                                                                          portret  Friz W. Dücker

foto P                                                                                                        portret H. A. van Kessel

bidprentje                                                                                                               portret A. Melis

aparte serie op archief (foto B)                                             portret onbekende, 2 identieke foto’s

3x foto B                                                                       St. Christoffel, door H.J. Etienne, 3 foto’s

foto B                                                                                                 torenspits met uurwerk, foto

foto A                                                                                                              stadhuis Veere, foto

 

 

BIJLAGE III

 

Naamindex op de bidprentjes uit het archief van “Deo Sacrum” (zie inv. nr. 570).

 

Bertels, Johannes Gerardus Jozefus (*Schiedam 06-06-1878 +Delft 22-09-1958)

Hoek, Gerardus Josephus Marie van (*Voorburg 10-08-1864 +Delft 21-11-1931; met portret)

Hoek, Johannes Bernardus van (+Delft 08-10-1929, 37 jaar)

Murk, Gerardus Joannes (+'s-Gravenhage 09-04-1904, 53 jaar)

Schilperoort, Casper (*Pijnacker 11-12-1881 +Delft 08-02-1950)

Swaluw, Petrus van der (*Delft 30-07-1855 +Delft 13-12-1935; met portret)

Valk, Martinus Hendricus v.d. (Delft 29-05-1885 +Delft 21-04-1958; met portret)